Rode cederolie tegen zilvervisjes – werkt dat?

We krijgen vaak de vraag of rode cederolie en rood cederhout helpt tegen zilvervisjes en of de zilvervisjes hierdoor daadwerkelijk worden gedood. Velen van u willen bovendien weten hoeveel olie er precies moet worden gebruikt. Hier beantwoorden we deze vragen en geven we u een eenvoudige vuistregel voor de dosering.

Het probleem is een beetje ingewikkeld, omdat er olie op basis van verschillende rode cederbomen bestaat, terwijl er ook verschillende soorten zilvervisjes zijn. Daarnaast is de veerkracht van het zilvervisje afhankelijk van externe factoren, zoals de grootte van de plaag, of de omstandigheden goed zijn qua temperatuur, luchtvochtigheid en meer – en of er voldoende voedsel is op de plek waar het zilvervisje voorkomt.

Gelukkig hebben we een wetenschappelijk onderzoek ontdekt dat deze effecten geïsoleerd heeft. Bovendien werden de tests van het onderzoek uitgevoerd op gewone zilvervisjes (Lepisma saccharina) – het zilvervisje waar we het vaakst mee te maken krijgen in Nederlandse huizen. De studie werd in Japan uitgevoerd, richtte zich uitsluitend op de effecten van rode cederhoutolie op zilvervisjes en werd gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Journal of Wood Science.

Verschillende soorten olie en verschillende zilvervisjes

In de studie werd olie gebruikt van de Japanse rode cederboom (Cryptomeria japoinca), die volgens de studie α-pineen β en-pineen bevatte (wat vooral giftig is voor insecten) in concentraties die overeenkomen met de Amerikaanse rode ceder (Juniperus virginiana), die voor dit doel overigens beter bekend is in andere delen van de wereld.

De volwassen exemplaren van het gewone zilvervisje (Lepisma saccharina) werden bestudeerd, d.w.z. het zilvervisjes dat meestal in Nederlandse huizen voorkomt. Het papiervisje (Ctenolepisma longicaudata), dat ook in Nederland niet zo vaak voorkomt, is dus niet onderzocht. Redelijkerwijs en waarschijnlijk hebben de resultaten van het onderzoek enige invloed, zelfs voor papiervisjes, maar dat kunnen we niet vaststellen en bewijzen.

De testmethode

Het afstotingspercentage werd getest door drie verschillende kamers in een systeem waarin de auteurs het aantal zilvervisjes telden dat na 2, 4, 18, 36 en 48 uur bij verschillende doses rode cederolie de kamer verruilde voor een kamer zonder rode cederolie.

Afbeelding: Illustratie van testruimte

De zilvervisjes werden in kamer B geplaatst en tegelijkertijd werd er voedsel in kamer A en C geplaatst. Kamer C bevatte bovendien rode cederolie. Het afstotingspercentage werd berekend als het aandeel zilvervisjes in kamer C in vergelijking met die van kamer A. 80% van de zilvervisjes koos kamer A.

Om te testen hoe lang de zilvervisjes overleefden bij verschillende concentraties rode cederolie, werden de zilvervisjes in een kamer met rode cederolie gedwongen.

Resultaten

Uit de studie kon geconcludeerd worden dat:

• Bij een dosering van 0,01 mg / cm3 werd 80% van de zilvervisjes verjaagd.

• Na blootstelling aan een concentratie van 0,16 mg / cm3 stierven de zilvervisjes binnen 10 uur. Deze concentratie komt overeen met ca. 0,17 ml (3-4 druppels) per liter of 170 ml per m3 ruimte.

Onze conclusie

Op basis daarvan kan worden geconcludeerd dat rode cederolie het vermogen heeft om zilvervisjes weg te jagen, vooral rondom de plaats waar de olie wordt aangebracht. Maar (2) het doodt of bestrijdt de zilvervisjes niet, behalve in extreem hoge doseringen, wat om praktische redenen niet mogelijk is – vooral wat de kosten en de geur betreft, die in die hoeveelheid allesbehalve aangenaam en fris zou zijn.

 Conclusie: rode cederolie verjaagt zilvervisjes, maar bestrijdt/doodt ze niet. Daarom zijn zilvervisjesvallen en/of bestrijdingsmiddelen nodig om de zilvervisjes goed te bestrijden.

Hoe kunt u deze informatie gebruiken?

Als u geen last hebt van de zilvervisjes (die eigenlijk geen schade toebrengen), maar ze weg wilt houden uit bijvoorbeeld de keuken of de badkamer, kan rode cederolie een goede keuze zijn.

Om 80% van de zilvervisjes te verjagen is volgens de studie 0,01 mg/cm3 rode cederolie nodig. Vertaald naar een spray is dit ongeveer één keer sproeien per 20 liter ruimte (stelt u zich voor voor welk vloeroppervlak u wilt beschermen en dat u hier in feite melkpakken neerlegt). Om de concentratie rode ceder in de loop van de tijd te behouden, is het een goed idee om rood cederhout te gebruiken, zodat de olie gedurende een langere periode in de lucht terechtkomt.

Vuistregel dosering: één keer sproeien met rode cederolie per 20 liter ruimte. Dit is geen exacte wetenschap, omdat de olie in de lucht wordt verspreid, maar ca. 1-3 keer sproeien op massieve stukken rood cederhout om de belangrijkste ruimtes in een badkamer van normale grootte te beschermen.

Als u de zilvervisjes volledig wilt bestrijden, d.w.z.. de zilvervisjes doden/bestrijden - dan is rode cederolie geen goed alternatief als enige maatregel. In dit geval raden we een insecticide aan in combinatie met zilvervisjesvallen voor een meer "definitieve" oplossing.

Wilt u expert worden? Lees onze uitgebreide gids over motten of zilvervisjes. 

Afbeelding: Zilvervisje, Lepisma saccharina (© Stick AB).